}  بسم الله الرحمن الرحیم

}  اساسات حقوق اسلام

برای صنوف سمستراول پوهنحی حقوق وعلوم سیاسی

استاد مضمون: پوهنیار خلیل احمدفضل

؟

}  پاسخ

نظام های حقوقی وضعی معتبر در دنیا دو نظام حقوقی رومی جرمن وکامن لا است.

افغانستان نظام حقوقی خودرا برمعیارهای نظام حقوقی رومی جرمن استوار ساخته است.

در ضمن قانونگذار افغانستان سعی نموده تا اساسات کلی اسلام را در وضع قوانین مراعات نماید.

در مواد قوانین زیر توجه نمایید:

}  قانون اساسی

ماده اول: افغانستان، دولت جمهوری اسلامی، مستقل، واحد وغیرقابل تجزیه است.

ماده دوم: دین دولت جمهوری اسلامی افغانستان، دین مقدس اسلام است......

ماده سوم: درافغانستان هیچ قانونی نمی تواند مخالف معتقدات واحکام دین مقدس اسلام باشد.

}  قانون مدنی

 فقره دوم ماده اول:

( در مواردیکه حکم قانون موجود نباشد محکمه مطابق باساسات کلی فقه حنفی شریعت اسلام حکم صادر می نماید. که عدالت را به بهترین وجه ممکن آن تأمین نماید.)

}  قانون جزا

ماده اول:

این قانون جرایم و جزاهای تعزیری را تنظیم می نماید. مرتکب جرایم حدود، قصاص و دیت مطابق احکام فقه حنفی شریعت اسلام مجازات می گردد.

}  نتیجه

1 - قانون گذار افغانستان در وضع قوانین بین دو نظام حقوقی اسلام ورومی جرمن جمع نموده است به این معنی که نظام حقوقی در افغانستان یک نظام حقوقی مختلط می باشد.

 2 - پوهنحی های حقوق وعلوم سیاسی و فارغین آنها در ساختار نظام حقوقی افغانستان سهم فعال داشته ودارند. بنابراین لازم بود مضامینی که یک فارغ التحصیل را در دو نظام حقوقی رومی جرمن واسلام آشنا بسازد در کریکلم این رشته گنجانده شود.

}  مطالب درسی در طول سمستر

جلسه دوم: ویژه گیهای نظام حقوقی اسلام

جلسه سوم: مفهوم حق و ارکان آن.

جلسه چهارم: انواع حق.

جلسه پنجم: معرفی منابع حق.

جلسه ششم: مفهوم عقد، ارکان وشرایط آن.

جلسه هفتم: مفهوم اهلیت، انواع اهلیت ومراحل آن.

جلسه هشتم: عوارض اهلیت.

جلسه نهم: تصرفات مجنون، معتوه وفراموش کار.

جلسه دهم: تصرفات نائم، بیهوش، مریض ونشه.

جلسه یازدهم: تصرفات  جاهل، سفی وخطا کار.

جلسه دوازدهم:  قانون گذاری ومراحل آن در اسلام.

جلسه سیزدهم: قانونگذاری درعهد نبوی (ص).

جلسه چهاردهم: ویژه گیهای قانونگذاری در عهد نبوی(ص).

جلسه پانزدهم: قانونگذاری در عهد خلفاء راشدین.

جلسه شانزدهم: اسباب اختلاف در عهد خلفاء راشدین.

                        نتیجه گیری وتوزیع پرسشنامه.

}  منابع

1 – اساسات حقوق اسلام

                     نویسنده: پوهاند غلام محی الدین دریز، چاپ کابل.

2 – حقوق اسلام

                   نویسنده: دکتر جعفر جعفری لنگرودی، چاپ تهران.

3 – تاریخ تشریع اسلامی مترجم: پوهیالی نصیراحمد ایوبی، چاپ هرات.

  4 – اساسات حقوق اسلام : پوهندوی دادمحمد نذیر

}  مکتب حقوقی اسلام

رکن اساسی آیین اسلام، توحید است. به این معنی که خداوند خالق جهان هستی،(توحید خالقیت) تدبیر کننده جهان هستی و واضع قوانین حاکم بر افراد وجوامع انسانی می باشد. (توحید ربوبیت)وانسان مکلف است که از دستورات و قوانین او اطاعت کند. (توحید عبودیت).

آیات قرآن کریم:

1 – (وخلق کل شئ فقدره تقدیرا)

2 – (إن فی خلق السموات والارض واختلاف اللیل والنهار والفلک التی تجری فی البحر بما ینفع الناس وما أنزل الله من السماء من ماء فأحیا به الارض بعدموتها وبث فیها من کل دابه وتصریف الریاح والسحاب المسخر بین السماءوالارض لآیات لقوم یعقلون)

ترجمه:

      مسلماً در آفرینش آسمانها و زمین و آمد و شد شب و روز و کشتیها که به سود مردم در دریا در حرکتند و آبی که خداوند از آسمان نازل کرده و با آن، زمین را پس از مرگش، زنده ساخته و انواع جنبندگان را در آن گسترده، و در تغییر مسیر بادها و ابرهایی که در میان آسمان و زمین معلق می باشند، بی گمان نشانه هایی است، برای مردمی که تعقل ورزند.

3- (ولقد خلقنا الانسان من سلاله من طین ثم جعلناه نطفه فی قرار مکین ثم خلقنا النطفه علقه فخلقنا العلقه مضغه فخلقنا المضغه عظاما فکسونا العظام لحما ثم أنشأناه خلقا آخر فتبارک الله أحسن الخالقین)

ترجمه:

     و به یقین، انسان را از عصاره ای از گِل آفریدیم. سپس او را نطفه ای در جایگاهی استوار قرار دادیم. آنگاه نطفه را به صورت علقه در آوردیم و آنگاه مضغه را استخوانهایی ساختیم، بعد استخوانها را با گوشتی پوشاندیم، آنگاه آفرینشی دیگر، پدید آوردیم. آفرین باد بر خدا که بهترین آفرینندگان است.

}  ماهیت قواعدحقوقی اسلام

      قواعد حقوقی اسلام، ماهیتی دو رویه ومزدوج دارد، یعنی دارای ماهیتی «اعتباری-واقعی»است؛ اعتباری است ازآن جهت که متعلق جعل واراده خداوند قرارگرفته است وواقعی است ازآن جهت که اراده تشریعی الهی برابر با اراده تکوینی اوست ودرنتیجه قوانین اسلام مبتنی برواقعیات ومصالح ومفاسد نفس الامری است.

ویژه گیهای نظام حقوقی اسلام

}  ویژه گیهای نظام حقوقی اسلام

1 – نظام حقوق اسلام الهی است.

2 – نظام حقوقی اسلام کامل است.

3 – نظام حقوقی اسلام حالت ایجابی وسلبی دارد.